با برگزاري همايش هايي نظير پيرغلامان اهل بيت از سوي رسانه و راديو موافق هستيد؟
همان طور که مي دانيد ابزار راديو صوت و صداست ، در نتيجه اين رسانه به کساني که از اين ظرفيت بهره مند هستند توجه مخصوصي دارد. از طرفي نيز راديو به محتوا و نوع اجرا نظر خاصي دارد. پس نوحه ، نوحه سرايي و مداحي از نکاتي هستند که بايد اين رسانه به آنها توجه ويژه اي مبذول دارد.
راديو به مناسبت هاي مختلف در طول سال ، به مزين کردن برنامه هاي خود ، با ارائه مطلوب و قابل قبولي از اشعار مذهبي و مداحي اهل بيت نياز دارد. دوستان ما (شهرام گيل آبادي و ديگر عزيزان) سالهاي پيش در راديو تهران ، 2 دوره در راديو جوان ، کمر همت بسته و برآن شدند تا عاشقاني که با عشق حقيقي به محمد ص و آل محمد در راستاي اين هنر قدسي ، قدم برمي دارند و حنجره و صداي خود را در راه تعالي و اشاعه مهر علي و اولاد علي به کار مي گيرند به عموم عاشقان اهل بيت و جامعه معرفي کنند ، زيرا اين بزرگواران انسان هاي نامداري هستند ، ولي در حوزه هاي محدود.
پس رسانه که به نوعي وامدار اين عزيزان نيز بود برآن شد که از آنان قدرداني کند ، صدالبته اجر درخور ايشان را تنها حضرت حق و خود سيدالشهدا مي تواند بپردازد و از توان انسان خاکي خارج است ؛ البته همه مي دانيم که خدمتگزار واقعي امام حسين (ع) هيچ نيازي به شهرت و تمجيد و ظواهر مادي ندارد ، ولي اول آن که اين مهم را وظيفه خود مي دانستيم و مهمتر از آن ، احساس نياز در راستاي ارائه و انتقال منش ، سيرت ، اخلاق ، پشتکار ، دلسوزي و توجه خاص به قداست موضوع و مخاطب و انتخاب شعر و در نهايت نوع و روش مداحي اين عزيزان به نسل جوان تر بود که لزوم برگزاري اين همايش را دوچندان کرد.
راديو تلاش مي کند با برگزاري همايش پيرغلامان ، برجستگي هاي شخصيتي و کرداري و سبک پيشکسوتان اين عرصه را چه در سطح رسانه و چه در سطح جوان ترها ، که غالبا در جستجوي الگو و شيوه هاي تاثيرگذار هستند اشاعه دهد ، در ضمن با توجه به اين که منتخبان از استان هاي مختلف کشورند ، اين بزرگداشت محمل قابل توجهي براي آشنايي و انتقال تجارب نيز است.
آقاي خجسته! پيرغلامان در اين سه دوره توانسته اند تاثيري در مقوله مداحي در جامعه داشته باشد؟
به طور قطعي در گام اول در حوزه مداحان و مرثيه خوانان و شعراي اهل بيت تاثير خوبي داشته است. وقتي نسل اول و حتي نسل ميانه به ديده دل ديدند و با سرشت جان حس کردند که جمعي آگاه که هم نگاهي حرفه اي به اين مقوله دارند و هم دل آشنا با اين هنر قدسي هستند مورد تقدير قرار گرفتند ، تحرک و شور و اشتياق مضاعفي در ايشان به وجود آمد ، هم در راستاي ارتقاي علمي و هم در راه تکامل هنر مداحي خود با دلگرمي بيشتري کوشيدند ؛ البته همان طور که قبلا هم گفتم به حقيقت اين انسان هاي شريف در جستجوي نام و نشان نيستند ، که خود را در معبود گم کرده اند.
من هر زمان در جلسات آنان شرکت کردم ، هيچ اثري از حب ، بغض و عطش نام مشاهده نکرد ، که هر چه ديدم حس همدلي بود و حالي معنوي که به يقين منشاء آن نيز اتصال تمام اين عزيزان به يک رشته ، آن هم عشق به خدا و رسول خدا و اهل بيت است.
ايشان در رقابت با هم نيستند ، بلکه آنچه بين شان محسوس است ، سلسله مراتب اخلاقي ، مراعات و توجه و احترام به بزرگي و پيشکسوتان است. همه حکم پرگاري را دارند که گرد نقطه عشق مي گردند و هيچ يک حس برتري بر ديگري ندارد.
در زمينه شعر چطور؟ منظورم به طور خاص مرثيه و نوحه است.
در رابطه با شعر و مرثيه نيز نيازمند بررسي و نقد حرفه اي هستيم ، چون جز نوع اجرا و مداحي ، مساله مهم مفهومي است که مداح ارائه مي کند. خود بهتر مي دانيد که يک بيت خوب معنوي ، انسان گرفتار روزمرگي و ماديات امروزي را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. حال اگر اين بيت با لحن و صوتي تاثيرگذار همراه شود ، او را منقلب مي کند و روحش را شستشو مي دهد. حتي بعضي را متحول مي کند و شايد مسير زندگيشان را تغيير دهد.
پس نبايد از مقوله شعر بسادگي گذشت.
هر چه شعر تاثيرگذارتر باشد ، مخاطبان بيشتري پيدا مي کند و مدت تاثيرگذاري آن نيز بيشتر خواهد شد. اشعاري هستند که از حقيقت به دورند يا در حد و شان ائمه اطهار نيستند. بعضي اشعار مضامين خوب و قابل قبولي ندارند. بعضي با داشتن مضامين خوب ، ضعيف پرداخت مي شوند و در بند واژگاني ناهمگون و خام اسير مي شوند. اگر به استعداد ذاتي و تجربه خوب يک شاعر ، عشق حقيقي و شناخت کامل نسبت به اهل بيت عصمت و طهارت را اضافه کنيم ، مي توانيم انتظار مديحه يا مرثيه قابل قبولي را داشته باشيم.
پس به نظر شما در کنار تحليل و نقد مداحي به بررسي و زيبايي شناسي شعر آييني نيز بايد پرداخت؟
بله ، البته کارشناسان امر و خبرگان فن مي دانند ، ولي مي توان دليل مقبوليت يک شعر را استخراج و به صورت فراگير به مشتاقان ارائه کرد. چرا شعر محتشم (باز اين چه شورش است که در خلق عالم است) پس از گذشت چند قرن ، باز هم زينت بخش تکايا و پارچه نوشته هاي عزاي حسيني است؟ يا چرا قصيده (علي اي هماي رحمت) شهريار در قلب و جان اين مردم جاي گرفته است؟ و از اين دست اشعار بسيار است که بايد مورد نقد و بررسي منصفانه قرار بگيرند.
مداحي هم نياز به نقد اصولي و کار علمي دارد؟
بله حتما. بايد شيوه هاي مداحي و مرثيه خواني و حتي مولودي ها ، مورد بررسي کارشناسانه و نقد منصفانه و دائمي باشند. از آن رو بر نقد منصفانه تاکيد دارم که اگر شخصي سهل انگاري و يا خطايي مرتکب شد ، نبايد به حساب يک قشر گذاشت.
نقد بايد منصفانه باشد. البته همه مي دانيم کساني که براي اعتلاي اسلام و عشق ائمه اطهار خدمت مي کنند ، ظرفيت نقدپذيري بالايي هم دارند. پس بايد در کنار اين بزرگداشت ، اين موضوع به طور مستمر و در طول سال مورد بررسي مدام و نقد قرار بگيرد. البته هم اينک هم در محافل کوچک و پراکنده اين عمل صورت مي پذيرد ؛ ولي بايد سازماندهي شود و جامعه پيرغلامان جلساتي را براي هدفمندي و اعتلاي هرچه بيشتر اين هنر قدسي برگزار کنند تا هم اين رشته پيوسته تر شود و هم جوانان تشنه اين کوثر الهي را در محفلي حرفه اي و کارآمد گرد هم آورند تا اين عزيزان ، هر چه بيشتر با شعر ناب و شيوه صحيح مداحي آشنا شوند.
دوستان ما در راديو نيز به اين مهم توجه ويژه داشتند و در حال حاضر کاري را در راديو تدارک ديده اند با نام نغمات ديني که به آموزش علمي و عملي شناخت مديحه و مداحي مي پردازد که فعلا در سطح تهيه کنندگان و برنامه سازان راديوست. براي عزيزاني هم که به مرثيه خواني علاقه مند هستند ، به صورت آماتوري و حرفه اي برنامه هاي آموزشي در نظر گرفته شده است.
در انتها بايد بگويم کار معمولي رسانه ، تنها در ارائه آنچه که «هست» نيست بلکه يکي از رسالت هاي رسانه ، نقد منصفانه ، هدفمندي سالم ، تطهير و تکامل مسائل پيرامون خود و ارائه دقيق و صحيح آنهاست.
و سخن آخر...؟
به اميد خداي حسين بتوانيم خدمتي هر چند کوچک در جهت هر چه غني تر شدن اين هنر قدسي و مقدس کرده باشيم و نيز بتوانيم در شناساندن و معرفي کساني که در اين راه زحمت بسيار کشيده اند و عمر و زندگي خود را وقف اهل بيت کرده اند و از خود شناسي و گم شدن در عشق ائمه ، به خداشناسي رسيده اند ، گامي موثر برداريم.
منبع:
http://www.jamejamonline.ir/shownews2.asp?n=181379&t=fp